Historia telefonii komórkowej w Polsce sięga 1991 roku, kiedy to rozstrzygnięty został przetarg na przydział częstotliwości dla pierwszej sieci komórkowej. Zwycięzcą było konsorcjum stworzone przez firmy: Telekomunikacja Polska S.A., France Telecom i Ameritech, przekształcone ostatecznie w Polską Telefonię Komórkową Centertel. Operator zaczął świadczyć usługi komórkowe dokładnie 18 czerwca 1992 roku w stolicy. Pod koniec 1992 roku, sieć obejmowała już 6 największych aglomeracji w Polsce. Takie były początki… Dziś na naszym rynku działa już bardzo wiele sieci GSM. Najbardziej znane sieci komórkowe, to tak zwani operatorzy strukturalni. Działa ich na naszym rynku 5. Pozostałe firmy udostępniające usługi telekomunikacyjne, to operatorzy wirtualni. Czym różnią się ci pierwsi, od ostatnich? Na to pytanie odpowiemy w dzisiejszym artykule. Opiszemy też pokrótce każdego z operatorów komórkowych, jacy świadczą usługi na terenie Polski.
Sieci komórkowe – strukturalni, a wirtualni
Zacznijmy od wyjaśnienia czym różnią się operatorzy strukturalni (Mobile Network Operator, MNO) od wirtualnych (Mobile Virtual Network Operator, MVNO). Pierwsza różnica polega na tym, że MNO posiadają własną infrastrukturę telekomunikacyjną, czyli maszty, stacje bazowe, wszystko co odpowiada za zasięg sieci. Prowadzą badania i inwestują w rozbudowę sieci oraz w jej utrzymanie. Operatorzy wirtualni korzystają z infrastruktury tych pierwszych. I z tego wynika kolejna różnica.
Strukturalne sieci komórkowe ponoszą znacznie większe koszty prowadzenia działalności, więc świadczą swoje usługi za większe pieniądze. Natomiast operatorzy MVNO ponoszą mniejsze koszty i w związku z tym konkurują z innymi po prostu ceną. Wiele osób korzystających z usług tych drugich narzeka jednak na słabszy zasięg. Mimo to, niższe opłaty kuszą, więc operatorów wirtualnych mamy całkiem sporo. Ustalmy jednak konkretnie kto jest kim.
Sieci komórkowe strukturalne to:
- T-Mobile Polska,
- Orange Polska,
- P4 (Play),
- Polkomtel (Plus),
- Aero2.
Sieci komórkowe wirtualne to:
- Cyfrowy Polsat,
- Netia,
- FM GROUP Mobile,
- INEA,
- Vectra,
- Toya,
- Lycamobile,
- Diallo (Telefonia Dialog),
- Virgin Mobile,
- Sat Film,
- IZZI Mobile (Ahmes Sp. z o.o.),
- Klucz Mobile,
- Lajt Mobile (Telestrada S.A.),
- Truphone,
- Mobile Vikings (VikingCo Poland),
- Multimedia Polska,
- Sferia,
- Premium Mobile,
- nc+ Mobile (ITI Neovision),
- Moja GSM (Nowa Telefonia),
- NAU Mobile
Na polskim rynku działają jeszcze marki stworzone przez operatorów strukturalnych. W ich przypadku klienci podpisują umowę bezpośrednio z odpowiednim MNO. Są to:
- Heyah (marka T-Mobile),
- tuBiedronka (marka T-Mobile),
- wRodzinie (Aero2, Polkomtel),
- Plush (marka Polkomtel),
- a2mobile (Aero2, Polkomtel),
- Red Bull Mobile (marka P4),
- Fakt Mobile (marka P4),
- Play NEXT (marka P4),
- nju mobile (marka Orange).
Sieci komórkowe strukturalne – „wielka czwórka”
Najbardziej znani na naszym rynku są operatorzy zwani „wielką czwórką”. Opiszemy teraz ich działalność w kilku słowach.
T-Mobile
Zacznijmy od T-Mobile. Ten operator rozpoczął działalność w 1995 roku jako Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o.. W 1996 roku zmienił nazwę na Era GSM, a od 2011 roku działa pod nazwą T-Mobile. Firma obsługuje około 10,509 mln klientów zarówno indywidualnych, jak i biznesowych. Świadczy usługi w zakresie telefonii komórkowej (prepaid i postpaid), internetu i bankowości. Dzięki integracji z GTS, która nastąpiła w 2015 roku, firma oprócz wymienionych już mobilnych i stacjonarnych usług oferuje klientom także pakiet usług ICT.
Orange
Orange był pierwszym operatorem jaki zaczął świadczyć usługi telekomunikacyjne w Polsce. To właśnie początki tego operatora opisaliśmy we wstępie. Jednak nazwa Orange jaką dziś znamy, pojawiła się dopiero w 2012 roku. Wcześniej operator świadczył usługi jako Telekomunikacja Polska S.A.. Obecnie Orange udostępnia klientom ofertę obejmującą abonament komórkowy i prepaid, internet domowy i internet z telewizją. Operator szeroko promuje łączenie usług, co umożliwia uzyskanie zniżek.
P4 (Play)
Ten operator znany był wcześniej jako Netia Mobile. Dopiero w 2005 roku zmienił nazwę na P4 (Play). Na ten moment operator obsługuje 15,200 mln klientów. Świadczy usługi telekomunikacyjne w pełnym zakresie oraz internetowe. Podobnie jak pozostali, kieruje swoją ofertę zarówno do klientów indywidualnych, jak i biznesowych. Na ten moment Play bardzo inwestuje w rozbudowę własnej infrastruktury, żeby oferować klientom jak najlepszy zasięg bez roamingu krajowego.
Polkomtel (Plus)
Sieć zaczęła działać w 1996 roku. Spośród wielkiej czwórki ten operator GSM ma chyba najszerszą ofertę. Poza usługami telekomunikacyjnymi, internetowymi oraz telewizją, oferuje też sprzedaż gazu i prądu, usługi bankowe, ubezpieczenia, a także sprzedaż sprzętów AGD. Im więcej usług zakupi się w Plusie, tym mniej się za nie zapłaci. Podobnie jak Orange, Plus promuje usługi konwergentne.
Poza wielką czwórką wśród operatorów strukturalnych mamy jeszcze Aero2, które zostało wpisane do rejestru przedsiębiorców w 2008 roku. Aero2 świadczy usługi pod markami: Aero2, a2mobile i wRodzinie. Są to usługi z zakresu telefonii komórkowej i internetu.
Sieci komórkowe wirtualne
Mniejsi operatorzy komórkowi, jacy działają na polskim rynku pojawiali się w różnym momencie i nie wszystkim udało się przetrwać w zmaganiach z konkurencją. Nie będziemy jednak skupiać się na takich, którzy zakończyli działalność. Opiszemy natomiast tych, którzy działają do dziś. Przy każdym operatorze MVNO podamy informację o tym, z czyjej infrastruktury korzysta.
Operatorzy komórkowi – Cyfrowy Polsat
Cyfrowy Polsat to największy w Polsce operator telewizji satelitarnej, ale udostępnia też usługi telekomunikacyjne i internet. Korzysta przy tym z nadajników wszystkich polskich MNO (Polkomtel, Orange Polska, T-Mobile Polska, Aero2). Usługi telefonii komórkowej Cyfrowy Polsat świadczy od 2008 roku.
Operatorzy komórkowi – Netia
Netia powstała w 1990 roku, a w 1991 uzyskała koncesję pozwalającą na świadczenie usług telekomunikacyjnych. Na ten moment jest można u tego operatora zakupić zarówno internet mobilny, jak i stacjonarny, telewizję oraz abonament telefoniczny. Netia nie ma w ofercie usług komórkowych typu prepaid. Dodatkowo można w Netii zakupić usługę monitoringu domu. Operator funkcjonuje na infrastrukturze P4 (Play).
Operatorzy komórkowi – FM GROUP Mobile
FM GROUP Mobile powstało w 2009 roku i miało służyć przede wszystkim komunikacji dystrybutorów FM Group. Firma w swojej ofercie ma abonament telefoniczny i prepaid oraz internet mobilny i domowy. Operator – jak niewielu MVNO – udostępnia abonament telefoniczny także w ofercie z telefonem. Jest to jedne ze starszych operatorów wirtualnych na naszym rynku. Korzysta z zasięgu Polkomtela.
Operatorzy komórkowi – Inea
Inea kojarzy się przede wszystkim z internetem lub telewizją. I słusznie. Właściwie kolejna usługa – telefonia komórkowa wystartowała w Inea w 2010 roku i jest raczej usługą poboczną. Na ten moment firma ma do zaoferowania tylko jeden abonament telefoniczny. Za to może się pochwalić szeroką ofertę na internet. Firma zasłynęła z tego, że jako pierwsza (i póki co jedyna) wprowadziła symetryczny światłowód. Inea korzysta z nadajników P4 (Play).
Operatorzy komórkowi – Vectra
Vectra powstała w 1991 roku. Z początku była jedynie operatorem telewizji kablowej. Od 2010 roku firma poszerzyła ofertę o usługi internetu mobilnego, a od 2012 także o usługi telefonii komórkowej (bez prepaidu). Operator udostępnia w tej chwili 3 abonamenty bez roamingu i 3 z roamingiem międzynarodowym do wyboru. Nie ma możliwości kupienia z nimi telefonu. Vectra także działa w oparciu o infrastrukturę P4 (Play).
Operatorzy komórkowi – Toya
Toya jest przede wszystkim operatorem telewizji kablowej. Firma zaczęła działać w Łodzi, w 1991 roku. Obecnie oprócz telewizji można też zakupić w Toya różne inne usługi: internet stacjonarny i mobilny oraz telefonię komórkową. Usługi mobilnego internetu oraz telefonii komórkowej oparte są na infrastrukturze sieci Play. Na marginesie warto zaznaczyć, że Toya w rankingach prędkości Speed Testu zajmuje wysokie, trzecie miejsce.
Operatorzy komórkowi – Lycamobile
Kolejnym operatorem wirtualnym jest Lycamobile. Ten MVNO rozpoczął działalność w Polsce pod koniec 2011 roku. Można u niego zakupić usługi telefonii komórkowej na zasadach prepaid. Sieć ma zasięg Plusa.
Operatorzy komórkowi – Dialog
Ten operator miał własną infrastrukturę, ale świadczył usługi także na łączach TPSA. Od 2011 roku Dialog został zakupiony przez Netię i nie funkcjonuje już jako oddzielna marka.
Operatorzy komórkowi – Virgin Mobile
Virgin Mobile jest częścią międzynarodowej grupy inwestycyjnej Virgin Group. Pojawił się w Polsce jako operator wirtualny w sierpniu 2012 roku. Świadczy usługi telefonii komórkowej. U tego MVNO można zakupić zarówno abonament jak i oferty na kartę. Virgin Mobile działa w oparciu o infrastrukturę P4 (Play), T-Mobile i tymczasowo Plusa.
Operatorzy komórkowi – Sat Film
Sat Film to operator, który świadczy kompleksowe usługi: telewizja, internet, telefonia komórkowa i mobilny internet. Te dwie ostatnie oparte są o infrastrukturę Plusa. Pośród usług telefoniczna wybrać spośród ofert abonamentowych, prepaid lub Mix.
Operatorzy komórkowi – IZZI Mobile
IZZI mobile to niewielki MVNO, który sprzedaje usługi z wąskiego zakresu telefonii komórkowej. U tego operatora można zakupić tylko oferty na kartę (internet na kartę też). IZZI oferuje zasięg sieci Play.
Operatorzy komórkowi – Klucz Mobile
Klucz Mobile pojawił się na naszym rynku w 2013 roku. Ten operator wirtualny, podobnie jak poprzedni, udostępnia klientom tylko usługi na zasadzie prepaid. Oferta Klucz Mobile skupia się zwłaszcza na tanich połączeniach za granicę. Firma wspiera też klientów ze Wschodu pod względem socjalnym, umożliwiając korzystanie z darmowych porad w sprawie legalnego zatrudnienia w Polsce. Operator działa na infrastrukturze Polkomtela (Plus).
Operatorzy wirtualni – Lajt Mobile
Lajt Mobile ma w swojej ofercie internet stacjonarny oraz usługi mobilne, w tym: telefon na kartę, internet na kartę i abonament. Ten MVNO ma bardzo korzystną cenowo ofertę. Warto się z nią zapoznać. Jeśli chodzi o zasięg, operator działa na nadajnikach Polkomtela (Plus).
Operatorzy komórkowi – Truphone
Ten międzynarodowy operator pojawił się w Polsce w 2013 roku. Jego oferta skierowana jest tylko do firm. Truphone reklamuje swoje usługi jako dobry wybór zwłaszcza dla firm, które działają na polu międzynarodowym i wykonują wiele połączeń za granicę. W Polsce operator korzysta z infrastruktury P4 (Play).
Operatorzy wirtualni – Mobile Vikings
Mobile Vikings zaczął świadczyć usługi w Polsce od grudnia 2013 roku. Od początku można było u niego zakupić tylko usługi prepaid. Niedawno Mobile Vikings bardzo uprościł swoją ofertę ograniczając ją tylko do jednej opcji. Virgin Mobile działa w oparciu o zasięg Play i Plusa.
Operatorzy wirtualni – Multimedia
Multimedia Polska to operator, który świadczy szeroki zakres usług telekomunikacyjnych. Są wśród nich: telewizja kablowa, internet stacjonarny i mobilny, telefonia stacjonarna, a także telefonia komórkowa. Operator nie świadczy usług na zasadach prepaid, można u niego zakupić tylko abonament telefoniczny. Od niedawna można też zdecydować się na abonament z telefonem. Multimedia korzystają z nadajników Plusa.
Operatorzy wirtualni – Sferia
Sferia jest firmą świadcząca przede wszystkim usługi telefonii nomadycznej. Dopiero od 2014 roku operator zaczął świadczyć usługi telekomunikacyjne także w oparciu o technologię GPS i HSPA+. Rok Później, poszerzył ofertę jeszcze o LTE. Sferia korzysta z nadajników Polkomtel (Plus).
Operatorzy komórkowi – Premium Mobile
Premium Mobile pojawił się na polskim rynku dopiero w 2016 roku. Mimo, że jest stosunkowo młodym MVNO szybko zyskał sobie przychylność klientów. Widać to wyraźnie w raportach migracji między operatorami. Virgin Mobile od roku stale odnotowuje przyrost liczby nowych klientów. Jego oferta wyróżnia się zwłaszcza tym, że można korzystać z jego usług podpisując umowę bezterminową. Operator świadczy usługi abonamentowe, ale nie można u niego kupić ofert na kartę. Premium Mobile działa w oparciu o nadajniki Polkomtela (Plus).
Operatorzy komórkowi – nc+
nc+ to przede wszystkim satelitarna platforma cyfrowa. Jednak u operatora można też wykupić abonament na telefon komórkowy, a także internet domowy. nc+ korzysta z nadajników sieci Play i najnowszej sieci 4G LTE ULTRA a także z Orange, T-Mobile i Plus.
Operatorzy komórkowi – Moja GSM
Nowa Telefonia wystartowała z projektem Moja GSM w 2016 roku. Swoją ofertę kieruje do operatorów telekomunikacyjnych, którzy chcieliby swoim abonentom zaoferować usługi telefonii stacjonarnej i mobilnej GSM lub mobilnego internetu. Moja GSM działa w oparciu o infrastrukturę Polkomtela (Plus).
Operatorzy wirtualni – NAU Mobile
NAU Mobile to jeden z najświeższych operatorów wirtualnych w Polsce. Nauczycielska Agencja Ubezpieczeniowa poszerzyła swoją ofertę usługi o telekomunikacyjne jeszcze w 2018 roku. NAU Mobile korzysta z nadajników sieci Plus. U tego MVNO można zakupić abonament telefoniczny lub internet mobilny. W ofercie nie znajdziemy jednak usług typu prepaid.
Po takim krótkim przeglądzie MVNO działających w Polsce, warto jeszcze wspomnieć o trzecie grupie. Są to marki znanych MNO. Poświęcimy im również nieco miejsca.
Marki znanych operatorów komórkowych
Marki T-Mobile
Pierwszą marką, o której powiemy jest Heyah. To marka T-Mobile działająca już od 2004 roku. Świetnie przemyślana i szeroko zakrojona kampania reklamowa, sprawiła, że ręka Heyah natychmiast stała się rozpoznawalna. Jeszcze do niedawna Heyah oferowała tylko usługi prepaidowe. Teraz można zakupić w niej także abonament z telefonem lub bez. Kolejna marka T-Mobile to tuBiedronka. tuBiedronka, podobnie jak początkowo Heyah, jest marką usług prepaidowych. Zgodnie z nazwą, jej oferta skierowana jest do klientów sieci sklepów Biedronka i tylko w nich można dostać zestawy startowe (z telefonem albo bez). Marka funkcjonuje od początku 2009 roku.
Marka Polkomtela (Plusa)
Kolejny operator GSM jaki uruchomił kilka dodatkowych marek to Polkomtel. Chyba najbardziej znaną i rozpoznawalną marką jest w jego przypadku Plush. Oferta Plusha jest szeroka. Obejmuje oferty na kartę i oferty abonamentowe z telefonem lub bez. Cechą charakterystyczną marki poza sympatycznym miśkiem, jest sporo dodatków jakie otrzymuje się poza podstawowym pakietem. Oferta Plusha jest naprawdę konkurencyjna.
Marki Aero2
Kolejnym operatorem jaki uruchomił dwie marki to Aero2. To właśnie do niego należą a2mobile i wRodzinie. a2mobile świadczy usługi korzystając infrastruktury nie tylko Aero2, ale też Polkomtela. a2mobile oferuje usługi głosowe i mobilny internet w systemie prepaid. wRodzinie także korzysta dodatkowo w nadajników Polkomtela i też oferuje jedynie usługi na zasadach prepaid.
Marki P4 (Play)
Dalej mamy trzy marki P4 (Play), są to: Red Bull Mobile, Fakt Mobile i Play NEXT. Red Bull Mobile oferuje abonament telefoniczny z telefonem lub bez oraz usługi prepaid. Fakt Mobile to usługi na kartę. Play NEXT został uruchomiony niedawno i działa na zasadach płatnej subskrypcji. Żeby skorzystać z Play NEXT należy pobrać aplikację ze sklepu Google Play lub AppStore i mieć aktywną kartę płatniczą. Korzystanie z Play NEXT jest proste i wygodne, według zapewnień operatora.
Marka Orange
Ostatni z operatorów komórkowych to Orange. Jego znaną i lubianą marką jest nju mobile. nju mobile oferuje usługi abonamentowe i na kartę. W nju można też zakupić internet mobilny. Oferta jest przejrzysta i przystępna cenowo.
Tanie sieci komórkowe
Wiele osób doskonale zdaje sobie sprawę, że usługi telekomunikacyjne oferowane przez różne sieci komórkowe mają bardzo zróżnicowane ceny. Wybór właściwej oferty może więc nie być łatwy. Z pewnością jednak dobrze jest wiedzieć kto działa na rynku i jaką ma ofertę. Niejeden przekonał się, że wydatki na telefon można znacząco ograniczyć po prostu zmieniając operatora. Jak już wspominaliśmy wyżej, tanie sieci komórkowe to przede wszystkim sieci wirtualne.
MVNO udostępniają swoje usługi za mniejsze pieniądze nie tylko dlatego, że nie muszą utrzymywać ani rozbudowywać infrastruktury, ale też z powodu znacznie niższych wydatków na reklamę. Wielkie sieci komórkowe prowadzą drogie akcje promocyjne w różnych mediach. Płacą też gwiazdom za udział w reklamach i mówimy tu o naprawdę dużych kwotach. Poza tym mają wiele punktów obsługi klienta i salonów sprzedaży.
droższe sieci komórkowe, ale…
Z drugiej jednak strony MNO dbają o utrzymanie jakości świadczonych usług na wysokim poziomie. Mamy tu na myśli przede wszystkim zasięg. Co prawda operatorzy wirtualni działają na tych samych nadajnikach, ale jednak z jakiś przyczyn sporo osób zauważa różnicę w zasięgu, po przejściu pod ich skrzydła. I nie jest to różnica na plus… Być może nie ma to większego znaczenia dla tych, którzy niewiele się przemieszczają i mieszkają w dużych miastach. Natomiast dla mieszkańców mniejszych miejscowości ta kwestia może być decydująca. Warto więc upewnić się przed ewentualną zmianą operatora, czy na pewno znajdziemy się w jego zasięgu.
Pomocą w rozeznaniu się wśród różnych ofert sieci komórkowych są zbiorcze porównania ofert. Warto z nich korzystać, żeby zobaczyć gdzie jest najtaniej. Ale warto też pamiętać, że nie zawsze najtaniej oznacza najlepiej. Na przykład wiele tanich ofert operatorów wirtualnych nie zawiera w cenie MMS-ów. Wydawałoby się, że to drobiazg, ale jednak nie dla każdego. Niektórzy nadal właśnie w ten sposób przesyłają zdjęcia czy grafiki innym. Trzeba więc patrzyć na całokształt i wybierać nie tylko pod kątem ceny, ale też swoich potrzeb.
Sieci komórkowe w Polsce – na co uważać?
W Polsce wielu już operatorów wirtualnych próbowało swoich sił. Jakiś czas temu żagle zwinął Folx, potem Rebtel. Nie każdy operator przetrwał próbę czasu. Konkurencja na rynku telekomunikacyjnym jest coraz bardziej zacięta. Może więc okazać się rozsądne poczekać chwilę z decyzją o przejściu do jakiejś nowej sieci komórkowej, żeby po pół roku nie zostać na lodzie.
Kolejna sprawa, jaką dobrze jest wziąć pod uwagę to jakość obsługi klienta, a może nawet bardziej jej dostępność. Bywa, że co prawda mało się płaci za usługi, ale jak już trzeba coś załatwić albo wyjaśnić, to nie ma z kim. O tym jak wygląda obsługa klienta w różnych sieciach komórkowych, można się sporo dowiedzieć na forach. Tam też ludzie opisują rzeczywisty zasięg sieci.